اگر وعده بازگشت به سرزمین‌موعود کلام وحی باشد، آن به معنای سرزمین جغرافیایی نیست، بلکه اعاده صهیون به یهود، اشاره به انعقاد نوعی پیمان با خداوند است. از این‌رو، به‌نظر می‌رسد فلسطین هیچ‌گاه سرزمین موعود یهودی نبوده است. شاید از این‌روست که «مجمع اصلاح یهودیت» در ۱۲۶۴ ش / ۱۸۸۵ م. اعلام نمود که انتظار بازگشت به فلسطین را ندارد، یا برخی از آنان گفته‌اند: آمریکا و آلمان صهیون یهودیان است. البته حذف کلمه صهیون در ادعیه مذهبی نیز نشان از بی‌پایگی این عقیده دارد که صهیون در فلسطین است.

پایگاه صهیون‌پژوهی خیبر،  اندیشه صهیونیسم به فوریت و سرعت زاده نشد، بلکه همانند هر پدیده‌اجتماعی دیگر، در بستر زمان و بر اثر شکل‌گیری حوادث گوناگون تولد یافت. زمینه‌هایی که به زایش صهیونیسم انجامید، در گوشه و کنار جهان روی داده و پیش از آن‌که به شکل دولت‌اسرائیل ظهور کند، در خارج از فلسطین اشغالی قوام یافت. ممکن است به ظاهر سهم هر یک از این حوادث شکل‌دهنده، یکسان به‌نظر برسد، ولی بی‌شک سهم برخی از برخی دیگر افزون‌تر است.

ایده قوم برگزیده بودن یهود

یکی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری صهیونیسم، اعتقاد صهیونیست‌ها به ایده قوم برگزیده بودن یهود است. اعتقاد به این ایده به شکل‌های زیر در پدیدآمدن صهیونیسم دخالت داشته است. براساس متون دینی یهودی، یهود قوم برگزیده خداوند است، چرا که خدا به بنی‌اسرائیل وعده حکومت از نیل تا فرات را داده است. این آموزه، تفسیر کلام خداوند به حضرت ابراهیم(ع) است که فرمود: به اخلاف تو، این سرزمین، از رود مصر تا شط‌بزرگ«یعنی شط‌فرات» را عطا می‌کنم. در واقع کتاب مقدس یهودیان آنان را قومی که خداوند کیفرشان داده و در همان حال برگزیده است معرفی می‌کنند. به دیگر سخن، بر اساس متون دینی یهودیان، آنان عطیه الهی‌اند. و خداوند آنان را دوست می‌دارد و از این‌رو، آنان را از میان مردم زمین برای اداره حکومت جهانی برگزیده است.¹ با بررسی اجمالی این دیدگاه می‌توان به این نتیجه دست یافت که اندیشه مذکور در شرایط عادی و در وضعیت طبیعی به پدید آمدن صهیونیسم منجر نشده است، بلکه بزرگ‌نمایی و سیاسی کردن آن از جمله عوامل زایش صهیونیسم است. در تفسیر قوم برگزیده شدن بنی‌اسرائیل و اعطای حکومت نیل تا فرات به آنان از سوی خداوند، دو نظریه مطرح است: اول: وعده فوق که به بنی‌اسرائیل داده شده، مربوط به زمان‌های گذشته است که خانه‌به‌دوش بوده‌اند. و پس از مدتی این وعده«تشکیل دولت یهود» تحقق یافته است. دوم: این وعده مربوط به آینده است، به‌این‌گونه که یک منجی ظهور می‌کند و یهودیان را به ارض موعود می‌برد، و البته هنوز آن منجی ظهور نکرده است.²

یهودیان گمان می‌کنند که شباهتی به ملل دیگر ندارند

یکی از دیگر دلایل یهودیان برای اثبات قوم برگزیده بودن خویش ویژگی‌هایی است که به گمان آنان تنها در یهودیان وجود دارد. یهودیان گمان می‌کنند که شباهتی به ملل دیگر ندارند و نژادشان پاک‌ترین و خالص‌ترین نژادهاست، و به این دلیل، در سراسر تاریخ از پذیرش حاکمیت و سلطه هر سلطانی جز پروردگار عالم سرباز زده‌اند. هم‌چنین یهودیان برآنند که قوم یهود، ملتی است بی‌مانند و آنان، نخستین مورخان دنیا، تنها دارندگان فرهنگ‌‎مستقل در خاورمیانه و جهان، گل سرسبد آفرینش، مردمی کوشا و توانا، اولین کاشفان حکومت جهانی خدا، نژادبرتر و ملت مقدس‌اند و به دلیل برخورداری از این ویژگی‌ها، بر دیگران می‌بالند و خود را شایسته حکومت مستقل و یا مسلط بر جهانیان می‌دانند.³ اگر هم بر فرض، این گمان و اعتقاد آنان درست باشد، به هیچ‌روی موجب پدید آمدن حقی برای تشکیل دولت یهود و سلطه بر جهان نمی‌شود. افزون بر این، تحقیقات نوین، برخورداری یهودیان از ویژگی‌های مذکور را رد می‌کند و ثانیاً، اگر فرض شود که این ویژگی‌ها در یهود هست اثبات وجود آن‌ها در همه یهودیان ممکن نخواهد بود. چنان که ساکولو می‌گوید: «خلوص و نا آلودگی مطلق در یهود وجود ندارد.»⁴ چه‌گونه می‌توان پذیرفت که آلودگی در یهود نیست. در حالی که یکی از زمینه‌های پدید آمدن صهیونیسم، نجات یهود از آلودگی نژادی است؟ از این‌رو، ساکولو به‌عنوان یک صهیونیست یهودیانی را که زنان غیر یهودی می‌گیرند، سرزنش و نفرین می‌کند و می‌کوشد آنان را از این کار گناه‌آلود باز دارد.⁵

آرمان‌مذهبی

یهودیان مدعی‌اند که خداوند در کتب دینی به آنان وعده داده است که روزی فرزندان و بازماندگان قوم برگزیده و در همان حال پراکنده یهود را از سراسر جهان به دور کوه صهیوڼ اورشلیم گرد می‌آورد و آنان را برای همیشه از آوارگی نجات می‌دهد و در فلسطین ساکن می‌کند. خداوند این وعده را توسط یک منجی الهی محقق می‌سازد. بنابراین، نتیجه می‌گیرند بازگشت یهودیان به ارض موعود، یک آرمان مذهبی و حاکی از علاقه آنان به فلسطین و نیز نمایان‌گر تلاش یهودیان در همسان‌سازی سرنوشت هم‌کیشان است.⁶

در این زمینه، صهیونیست‌ها جایگاه مذهبی فلسطین یا سرزمین موعود را بسیار بالاتر از آن‌چه هست، نشان می‌دهند و از آن بهره‌برداری سیاسی می‌کنند، به گونه‌ای که ژنرال «موشه دایان» می‌گوید: «اگر کتاب مقدس به ما تعلق دارد و اگر خود را به‌عنوان امت دینی کتاب مقدس تلقی می‌کنیم، بایستی تمامی سرزمین‌های کتاب مقدس را در تملک خویش داشته باشیم.» به عقیده روژه گارودی «ایگال امیر»⁷ به امر خداوند و گروه خود یعنی جنگ‌آوران اسرائیل، «اسحاق رابین» را ترور می‌کند؛ زیرا رابین بر خلاف عقاید دینی در پی آن بود که بخشی از سرزمین موعود کرانه غربی رود اردن را به اعراب تسلیم کند.⁸ در نقد این عقیده می‌توان گفت: اگر وعده بازگشت به سرزمین موعود کلام وحی باشد، آن به معنای سرزمین جغرافیایی نیست، بلکه اعاده صهیون به یهود، اشاره به انعقاد نوعی پیمان با خداوند است. از این‌رو، به‌نظر می‌رسد فلسطین هیچ‌گاه سرزمین موعود یهودی نبوده است. شاید از این‌روست که «مجمع اصلاح یهودیت» در ۱۲۶۴ ش / ۱۸۸۵ م. اعلام نمود که انتظار بازگشت به فلسطین را ندارد، یا برخی از آنان گفته‌اند: آمریکا و آلمان صهیون یهودیان است. البته حذف کلمه صهیون در ادعیه مذهبی نیز نشان از بی‌پایگی این عقیده دارد که صهیون در فلسطین است.⁹

منبع: حسین جعفری موحد، فرمانروایان پنهان

 پی‌نوشت:

[۱] روژه گارودی، تاریخ یک ارتداد، صص ۵۰ و ۳۷

[۲] یوری ایوانف، صهیونیسم، ص ۳۵

[۳] روژه گارودی، تاریخ یک ارتداد؛ اسطوره‌های بیانگذار سیاست اسرائیل صص ۲۷- ۲۶

[۴] یوری ایوانف. صهیونیسم، ص ۷۶

[۵] همان، صص ۷۹. ۶۷. ۲۸

[۶] همان، ص ۳۶

[۷] ایگال امیر یهودی افراطی، در سال ۱۹۹۵ اسحاق رابین را در تل آویو به دلیل امضای پیمان صلح اسلو با فلسطینی ها ترور کرد. وی پس از دستگیری به حبس ابد محکوم شد.

[۸] روژه‌گارودی تاریخ یک ارتداد اسطورهای بنیان‌گنار سیاست اسرائیل ص۳۶

[۹] یوری ایوان، صهیونیسم، صص ۴۲-۴۵، ۸۳-۸۵

لینک کوتاه: http://khbn.ir/AfiARX1