-
شنبه, ۲۵ مرداد ۱۳۹۹، ۰۴:۰۰ ب.ظ
با انقلاب شیل در ایالات متحده، معادلات ژئوپلیتیک انرژی جهان دچار تحول و دگرگونی شد. در چنین شرایطی، مصرف‌کنندگان انرژی به ویژه اروپایی‌ها از قدرت چانه‌زنی بیش‌تری برخوردار شدند و در واقع زمینه برای فشار بر صادرکنندگانی نظیر روسیه فراهم شد.
پایگاه صهیون‌پژوهی خیبر، با توجه به تغییر ماهیت دادن دیپلماسی انرژی ایالت متحده آمریکا، تحلیل‌گران سیاست بین‌المللی انرژی معتقدند در حال ورود به عصر جدیدی هستیم که میتوان آن را تحت‌عنوان مرکانتلیسم جهانی جدید۱ نام نهاد. این دوره با سه رکن اساسی شناخته می‌شود: 1-استفاده فراوان از تعرفه و دیگر ابزارهای محافظت‌کارانه، 2-مداخلهگرایی روبه‌رشد دولتی با پرداخت یارانه به صنایع و بخش‌های ناکارآمد، 3-خلق محیط شگفتی و عدم قطعیت در برابر رقبا و حتی شرکای واقعی در اقتصاد بین‌المللی(Higgott, 2019: 9 ). ترامپ که برای پیروزی در انتخابات سال آینده میلادی چاره‌ای جز عمل به وعده‌های انتخاباتی به ویژه در زمینه اقتصاد و اشتغال ندارد، تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی ایجاد شده در تولید گاز شیل، کسری بودجه این کشور را جبران کند. پیشبینی‌ها نشان می‌دهد ایالات متحده سالیانه ۴ میلیارد دلار از صادرات گاز طبیعی به دست می‌آورد که این مهم می‌تواند در جبران کسری بودجه این کشور نقش مهمی داشته باشد. در حوزه اشتغال نیز، صادرات گاز طبیعی می‌تواند در کوتاه مدت هشت‌هزار فرصت شغلی در کوتاه مدت و شصت‌هزار فرصت شغلی در بلندمدت ایجاد کند. طی سال‌های گذشته، باور غالب این بود که واشنگتن به یک واردکننده بزرگ گاز طبیعی تبدیل خواهد شد و از این رو کشوری هم‌چون قطر که صادرکننده عمده «گاز طبیعی مایع شده» در جهان است، روی به ایجاد زیرساخت‌های صادرات «گاز طبیعی مایع شده» به منظور تأمین بازار داخلی ایالات متحده آمریکا کرد.
انقلاب شیل
با انقلاب شیل در ایالات متحده، معادلات ژئوپلیتیک انرژی جهان دچار تحول و دگرگونی شد. در چنین شرایطی، مصرف‌کنندگان انرژی به ویژه اروپایی‌ها از قدرت چانه‌زنی بیش‌تری برخوردار شدند و در واقع زمینه برای فشار بر صادرکنندگانی نظیر روسیه فراهم شد. از این‌رو بود که با صادرات ال ان جی ایالات متحده به اتحادیه اروپا، دولت آلمان تلاش کرد تا قرارداد واردات گاز از روسیه را باردیگر به مذاکره بگذارد. در حال حاضر بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند اروپا در سال‌های آتی به جای قیمت‌های مبتنی بر مذاکره و قرارداد که عمدتاً با انگیزه‌های سیاسی نیز همراه است، روی به قیمت‌های مبتنی بر بازار آزاد خواهد آورد. این مهم به آن معنا است که در آینده نزدیک گاز طبیعی هم‌چون نفت بر اساس شاخص‌های بازار و نه با قراردادهای بلندمدت قیمت‌گذاری خواهد شد.
پیامدهای اقتصادی و سیاسی ورود ایالات متحده به بازار گاز طبیعی منطقه
منطقه آسیا-پاسیفیک بنا بر شرایط ژئوپلیتیکی از قابلیتهای وارادت گاز از طریق خط لوله برخوردار نیست، لذا ورود ایالات متحده به بازار گاز طبیعی این منطقه، می‌تواند پیامدهای اقتصادی و سیاسی پرشماری را به همراه بیاورد. واشنگتن با تلاش برای صادرات گاز به کشورهای این منطقه در عین این‌که می‌کوشد تا با افزایش درآمدهای حاصل از فروش گاز طبیعی، اقتصاد خود را سروسامان ببخشد، سعی در گسترش نفوذ سیاسی خود در این منطقه دارد. در واقع از جمله اهداف سیاست خارجی ایالات متحده با گسترش صادرات گاز طبیعی مایع، کاهش درآمدهای روسیه و ایران و استفاده از اهرم جدید انرژی در مذاکره‌های تجاری است. هم‌چنین صادرات گاز طبیعی به ایالات متحده، این امکان را می‌دهد که از محدودیت‌های نفتا نیز خارج شود. فصل ششم نفتا، به ایالات متحده این امکان را داده که بتواند در صورت وجود هرگونه محدودیت برای صادرات گاز به خارج از آمریکای‌شمالی، گاز خود را از طریق خط لوله به کانادا و مکزیک صادر کند. این اصل، یک سازوکار دقیق برای اعمال فشارهای تحریمی علیه برخی کشورها است. با توجه به این یافته‌ها باید انتظار داشت که نقش انرژی در سیاست خارجی آمریکا بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته و جمهوری اسلامی ایران، نبرد به مراتب دشوارتری را در عرصه انرژی در پیش رو داشته باشد.
نویسنده: دکتر داوود کریمی‌پور
پی‌نوشت:
۱ – The New Global Mercantilism
لینک کوتاه: http://khbn.ir/2Pg