منتقدان داخلی برجام از سر دلسوزی برجام را نقد می‌کردند ولی نتانیاهو که از ترامپ خواسته بود برجام را لغو کند از سر دلسوزی نیست بلکه برای براندازی است. منتقدین داخلی نمی‌خواستند اهداف جمهوری اسلامی ایران نقض شود ولی منتقدین اسرائیلی و خارجی خواهان یک لحظه رفع نشدن تحریم‌ها بودند.

پایگاه صهیون‌پژوهی خیبر، مسئله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال کشورهای اروپایی و آمریکایی به عنوان یک مشکل مطرح بود و همواره از طرق مختلف نسبت به آن ابراز نظر می‌کردند. آقای غرقی چهار سال به‌عنوان خبرنگار ایران در سازمان ملل متحد شناخته می‌شد و از طرفی در مذاکرات برجام نیز حضور داشت که محصول آن کتاب «تجربه دیگر» بود. متن زیر، گفت‌وگوی خبرنگار پایگاه صهیون‌پژوهی خیبر با «آقای مرتضی غرقی»، خبرنگار، نویسنده و برنامه‌ساز است. (این مصاحبه پیش از سال 1399 انجام شده و در تاریخ فعلی بازنشر شده است).

خیبر: باتوجه به اینکه شما اتفاقات برجام را از نزدیک شاهد بودید، پیرامون اتفاقاتی که منجر به درگیری کنونی ما شده است، تحلیل‌تان را بفرمایید.

شکی نیست که مذاکرات هسته‌ای یکی از ضرورت‌هایی بود که جمهوری اسلامی باید انجام می‌داد، چون به لحاظ اقتصادی در شرایط بسیار بدی قرار داشت و با این نگاه که تحریم‌ها رفع شود، ما رفتیم و یک سری امتیازها را به آمریکا دادیم. ۲۰۰ کیلو اورانیوم بیست درصد داشتیم که دادیم رفت، حدود ۱۳ تن اورانیوم سه و نیم درصد داشتیم که آن‌ها را هم دادیم رفت.

در این میان آمریکایی‌ها بازی درآوردند و بازی را خراب کردند؛ من پشت‌پرده این مذاکرات را در کتاب نوشتم، تحت عنوان تجربه دیگر. تجربه دیگر نشات گرفته از سخنان رهبری بود که اولین بار پیش آقا درمورد مذاکرات می‌روند، آقا می‌فرمودند: من مطمئنم که آمریکایی‌ها بی‌تعهدند و به تعهدشان عمل نمی‌کنند، اما چون شما می‌گویید یک بار دیگه برویم تجربه کنیم و همین تجربه دیگر بیشتر نشات گرفته از این قضیه هست.

در کتاب، تیم مذاکره‌کننده مورد حمایت قرار گرفت اما نگفتیم که آیا مذاکرات نتیجه‌اش خوب بود یا بد. ما مذاکرات را روایت کردیم و این مربوط به کتاب هست اما اینکه چرا داستان به اینجا رسید و عجله ما بود که در مذاکرات اگر دقت می‌کردیم، شاید به این مشکلات برنمی‌خوردیم. مثلا یکی از کارهایی که ما بدان توجه نکردیم، اینکه اگر پول ما آزاد شد، چگونه به ایران برگردد. این در برجام دیده نشد. مشکل دوم این بود که ما تبیین نکرده بودیم که اگر کشوری از برجام خارج شود باید چه اتفاقاتی بیافتد و آمریکایی‌ها توانستند با یک تفسیر دوگانه از برجام کنار بکشند. این ضعف مذاکرات ما بود.

خیبر: واقعیت مهمی مطرح شده است که برجام در یک اندیشکده تصویب شده است و قبل از اینکه در مذاکرات بسته شود، قبلاً این متن منتشر شده است. نظرتان چیست؟

من بعید می‌دانم که این اتفاق افتاده باشد، اما اینکه این‌ها برجام را پیش‌بینی کرده بودند و در پشت صحنه بدانند که قرار است چه اتفاقاتی بیفتد، طبیعی است. زمانی که روحانی انتخاب شد، بهترین فرصت بود که مذاکرات را شروع کنند. یکی از آمریکایی‌ها این را طراحی کرده بودند که برجامی اتفاق خواهد افتاد و شاید انتخاب ترامپ دراین مقطع زمانی یک برنامه بود که به راحتی بتوانند زیر برجام بزنند.

خیبر: یعنی کاری که ترامپ انجام داد و از برجام بیرون آمد، می‌تواند ارتباطی با انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس داشته باشد؟

۸۰ درصد مشکلات جهان اسلام به خاطر همین صحنه است.

خیبر: کمی بیشتر توضیح دهید.

از اول اسرائیلی‌ها با برجام مخالف بودند و آخرین باری که ترامپ به اسرائیل رفت، نتانیاهو از ترامپ خواست تا از برجام بیرون بزند. الان ارتباط ما با کانادا چرا باید قطع باشد؟ به خاطر فعالیت‌های لابی صهیونیسم.

رابطه ما با کانادا به خاطر خانم زهرا کاظمی به هم خورد، در حالی که آن یک بهانه بود و پشت قضیه لابی یهودیان است. کتاب‌های زیادی دراین زمینه نوشته شده است. آمریکا در لابی آیپک که بزرگ‌ترین لابی فعال در آمریکا است، در ساختار کنگره آمریکا هم در هر زمینه‌ای یک لابی وجود دارد، لابی نفتی، لابی اسلحه، تجهیزات پزشکی و... .

خیبر: استراتژی ایران در مقابل رژیم صهیونیستی چه چیزی می‌تواند باشد، یا اینکه استراتژی آن‌ها مقابل ما چیست؟ آن‌ها با ایجاد درگیری در عراق و سوریه تقریبا به نتایج خودشان رسیدند، استراتژی ما در مقابل این رفتارها چیست؟

در دوره آقای احمدی‌نژاد با بحث هولوکاست و اینکه اسرائیل باید از نقشه روزگار حذف شود، برای ما هزینه ایجاد کرد. زمانی مقام معظم رهبری بحثی را مطرح می‌کند و ایشان به دلیل داشتن شخصیت کاریزماتیک متفاوت است. به عنوان مثال برای کنفرانس افق‌نو، من نمی‌توانم با این شیوه بحث را جمع کنم ولی نادر طالب‌زاده توانست، چون مشهوریت این کار را دارد.

خیبر: تفاوت مخالفت اسرائیل با برجام و جریان داخلی که مخالف برجام است، چیست؟

نگاه منتقد داخلی به مسئله دلسوزانه است؛ مثلا وقتی فردی، فرزندش اشتباهی می‌کند، تنبیهش می‌کند آن هم از روی دلسوزی و برای ادب کردن است و این متفاوت است با آدمی که در خیابان با فرزند شما درگیر می‌شود. نگاه منتقدین داخلی نسبت به برجام در راستای اهداف جمهوری اسلامی است تا حقوقش نقض نشود اما نگاه اسرائیلی‌ها براندازانه است. یعنی اسرائیلی‌ها حتی نمی‌خواستند یک روزنه‌ای ایجاد شود که دریچه‌ای برای شکستن تحریم‌ها باشد.

خیبر: به نظر شما بحث انتقال پایتخت رژیم صهیونیستی آیا می‌تواند بر روی منطقه تاثیرات منفی بگذارد؟

در دنیای سیاست هیچ دوست و دشمن دائمی وجود ندارد و هیچ تصمیم قطعی ما نداریم. آمریکایی‌ها حاضر بودند که در عراق و افغانستان بمانند ولی به خاطر بالا رفتن هزینه‌هایشان مجبور به بازگشت شدند. حال اگر هزینه آن‌ها بالا برود و بابت این اتفاقات به آن‌ها فشار بیاید، قطعا عقب‌نشینی می‌کنند و ملت‌های مسلمان باید این فشار را تشدید کند تا از موضع‌گیری‌هایشان عقب بنشینند. حالا در میان مسلمانان به خاطر اختلافاتی که وجود دارد، تفرقه افتاده است و به همین خاطر فشارها علیه اسرائیل نمی‌تواند متمرکز صورت بگیرد.

لینک کوتاه: http://khbn.ir/4hGmI