-
جمعه, ۹ آبان ۱۳۹۹، ۰۹:۰۴ ق.ظ
دکتر صفاتاج در این کتاب، به بیان و بررسی وقایع رخ‌داده پیش از اشغال سرزمین فلسطین توسط صهیونیست‌ها و ماجراهای پس از اشغال این سرزمین پرداخته است. در ادامه به معرفی کتاب «ماجرای فلسطین و اسرائیل» خواهیم پرداخت.
پایگاه صهیون پژوهی خیبر، کتاب «ماجرای فلسطین و اسرائیل» اثری است که توسط «دکتر مجید صفاتاج»، کارشناس مسائل منطقه و پژوهشگر حوزه صهیونیسم و فلسطین نگاشته شده است. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۸۰ و توسط «دفتر نشر فرهنگ اسلامی» به انتشار و چاپ رسید. اثر مذکور متشکل از ۳۴۰ صفحه، ۲ بخش و ۹ فصل است. دکتر صفاتاج در این کتاب، به بیان و بررسی وقایع رخ‌داده پیش از اشغال سرزمین فلسطین توسط صهیونیست‌ها و ماجراهای پس از اشغال این سرزمین پرداخته است. در ادامه به معرفی کتاب «ماجرای فلسطین و اسرائیل» خواهیم پرداخت.
فهرست اجمالی
مقدمه
بخش اول: اوضاع فلسطینیان و صهیونیست‌ها پیش از اشغال سرزمین فلسطین
فصل اول: نام و نشان فلسطین
فصل دوم: چگونگی پیدایی و سلطه صهیونیسم در سرزمین فلسطین
فصل سوم: سیاست و عملکرد انگلیس در فلسطین
فصل چهارم: مبارزه فلسطینی‌ها پیش از اشغال سرزمینشان
بخش دوم: فلسطین پس از اشغال
فصل اول: اسرائیل کنونی
فصل دوم: جنگ‌های عرب‌ها و اسرائیل
فصل سوم: جنبش مقاومت فلسطین
فصل چهارم: انتفاضه فلسطین
فصل پنجم: سازش و صلح با اسرائیل
فهرست منابع
بخش اول
دکتر صفاتاج اثر خود را با معرفی مختصر سرزمین فلسطین آغاز کرده و همچنین اشاره‌ای به آیات و روایات اسلامی با محوریت فلسطین داشته است. فصل دوم به مسائل مهمی همچون تفکرات سیاسی یهودیان در قرن نوزدهم، کنگره بال و به طورکلی به معرفی کامل گفتمان صهیونیسم و نحوه قدرت‌گرفتن آن اختصاص دارد. از جمله مهم‌ترین بخش‌های این فصل، معرفی کنگره بال است که توسط «تئودور هرتزل»[۱] در سال ۱۸۹۷م. در کشور سوئیس برگزار شد. در این نشست هدف صهیونیسم، ایجاد وطنی برای یهودیان در سرزمین فلسطین عنوان شد و به تصویب اعضا رسید.
نقش انگلیس در اشغال فلسطین
بدون شک بریتانیا در روند تشکیل دولت یهود در سرزمین فلسطین نقشی مهمی را ایفا کرده است و نمی‌توان در بررسی روند حضور صهیونیست‌ها در فلسطین به اثرگذاری و اقدامات انگلیس اشاره نکرد. نگارنده به همین جهت در فصل سوم وقایع مهمی که انگلیس در آنها حضور داشته و در حقیقت مقدمه‌ی اشغال فلسطین را آماده کرده، پرداخته است. دکتر صفاتاج در این فصل، به انعقاد پیمان سایکس – پیکو، اعلامیه بالفور، پیمان صلح پاریس و قطعنامه تقسیم فلسطین اشاره کرده است.
پیمان سایکس – پیکو را می‌توان آغازگر روند اثرگذاری مشهود انگلیس در ماجرای فلسطین و رژیم صهیونیستی دانست. این معاهده در سال ۱۹۱۶م. میان انگلیس و فرانسه منعقد شد. طبق این معاهده، سوریه، عراق، لبنان و فلسطین که تحت کنترل و حاکمیت عثمانی‌ها بودند میان بریتانیا و فرانسه تقسیم شدند. یک سال بعد و پس از تلاش‌های صهیونیست‌ها در جهت جلب‌رضایت انگلیس برای موافقت با تشکیل دولت و کشوری یهودی در فلسطین، نخست‌وزیر وقت انگلیس نامه‌ای خطاب به «والتر روتشیلد»[۲]، سیاستمدار یهودی و عضو مجلس عوام بریتانیا نوشت و موافقت دولت انگلیس را اعلام کرد. در حقیقت این دو رویداد، مقدمه‌ای بر تشکیل رژیم صهیونیستی هستند که دکتر صفاتاج به طور مفصل به آنها پرداخته است.
مبارزات مردم فلسطین
در میان تلاش یهودیان و صهیونیست‌ها و همراهی کشورهای اروپایی اعم از انگلستان با آنان برای فراهم‌کردن شرایط تشکیل دولت یهود در فلسطین، مردم فلسطین مقاومت و ایستادگی در برابر این تحرکات را آغاز کردند. از جمله‌ی این اقدامات، قیام یافا، انقلاب براق، قیام شیخ عزالدین قسام و انقلاب ۱۹۳۶م. است که دکتر صفاتاج به معرفی و بررسی هریک از این وقایع پرداخته است.
بخش دوم
دکتر مجید صفاتاج در بخش دوم از کتاب «ماجرای فلسطین و اسرائیل»، ابتدا به بررسی ماهیت رژیم اشغالگر قدس پرداخته است. کشتار ملت فلسطین و جنایات فراوان در حق این ملت، تجاوز به سرزمین فلسطین و مردم این منطقه و میل به توسعه و اشغال سرزمین‌های بیش‌تر از جمله مهم‌ترین شاخصه‌های هویتی رژیم اسرائیل هستند که نگارنده یکایک آنها را مورد بررسی قرار داده و مصادیق بسیاری را نیز ذکر کرده است. نویسنده در فصل اول از این بخش همچنین، به معرفی و بررسی سیاست‌های رژیم صهیونیستی که تا امروز نیز این رژیم به آنها متکی است، پرداخته است. تلاش برای انتقال یهودیان جهان به فلسطین و جای‌دادن آنان در شهرک‌های صهیونیست‌نشین از جمله‌ی مهم‌ترین سیاست‌های رژیم اشغالگر هستند که دکتر صفاتاج این مورد به علاوه سایر سیاست‌های ضد انسانی رژیم اسرائیل را معرفی کرده و شرح داده است.
جنگ‌های اعراب و رژیم اسرائیل
در تاریخ رژیم اشغالگر، ۴ جنگ با اعراب (کشورهای عربی) وجود دارد که از اهمیت بسیاری برخوردار هستند و هر یک از آنها به نوعی معادله عربی – صهیونیستی موجود در منطقه را تغییر دادند و البته موجب پیش‌روی و اشغال سرزمین‌های بیش‌تر توسط رژیم صهیونیستی نیز شدند. این جنگ‌ها که دکتر صفاتاج به بررسی جوانب و نتایج آنها پرداخته است، عبارتند از:
- جنگ ۱۹۴۸م. بین مصر، سوریه، اردن، عراق و لبنان و رژیم اشغالگر
- جنگ ۱۹۵۶م. بین مصر و رژیم اسرائیل، فرانسه و انگلیس
- جنگ ۱۹۶۷م. بین مصر، سوریه و اردن و رژیم صهیونیستی
- جنگ ۱۹۷۳م. بین سوریه و مصر و رژیم صهیونیستی
سازمان‌های فلسطینی
دکتر صفاتاج در هفتمین فصل از کتاب خود به شکل‌گیری سازمان‌های فلسطینی پرداخته است. روند معرفی جنبش‌های فلسطینی از سازمان آزادی‌بخش فلسطین که در سال ۱۹۶۴م. تأسیس شد و در مذاکرات سازش حضور داشت آغاز می‌شود و تا جنبش‌های مقاومت اسلامیِ جهاد اسلامی و حماس که جدیدترین و به نوعی تأثیرگذارترین سازمان‌های فلسطینی (در سال‌های اخیر) هستند ادامه می‌یابد. نگارنده البته به معرفی مختصر این سازمان‌ها بسنده نکرده و به موضوعات بسیاری اعم از عواملی که موجب رشد یا تضعیف این سازمان‌ها شده‌اند نیز پرداخته است.
انتفاضه فلسطین
دکتر صفاتاج در دو فصل پایانی کتاب «ماجرای فلسطین و اسرائیل» به دو مسئله مهم در تاریخ فلسطین پرداخته است. مسئله اول، انتفاضه فلسطین است که نخستین بار به شکل جدی در سال ۱۹۸۷م. آغاز شد. انتفاضه دوم نیز به سال ۲۰۰۰م. باز می‌گردد که در پی واکنش مردم فلسطین نسبت به بی‌احترامی نخست‌وزیر وقت رژیم اشغالگر به مسجدالاقصی شکل‌گرفت. نگارنده در این فصل، به بررسی عوامل پیدایش انتفاضه‌ی فلسطین، سرکوب تحرکات فلسطینیان توسط رژیم اشغالگر و آثار و نتایج انتفاضه پرداخته است.
مذاکرات سازش
مسئله دوم نیز مذاکرات سازش میان گروه‌های سازش‌کار فلسطینی با رژیم اسرائیل است. این مذاکرات از سوی سازمان آزادی‌بخش فلسطین با مقامات رژیم صهیونیستی صورت‌گرفت و موجب انعقاد پیمان اسلو در سال ۱۹۹۳م. شد. در این مذاکرات سازمان آزادی‌بخش فلسطین، رژیم اشغالگر را به رسمیت شناخت و این رژیم نیز متعهد شد تا اقداماتی را انجام دهد، اما هیچ‌گاه تعهداتش را عملیاتی نکرد. دکتر صفاتاج شرح این مذاکرات به علاوه پیشینه شکل‌گیری گفت‌وگوها میان طرفین صهیونیستی و فلسطینی را در اثر خود ارائه کرده است.
عرفان‌خلیلی‌فر
پی‌نوشت:
[۱]. Theodor Herzl
[۲]. Walter Rothschild
لینک کوتاه: http://khbn.ir/LrUH0